1. Обзор:

(1) Түшүнүк: Канаттуулар тумоосу (канаттуулар тумоосу) – канаттуулардагы А тибиндеги грипп вирустарынын айрым патогендүү серотип штаммдары менен шартталган системалуу өтө жугуштуу жугуштуу оору.

Клиникалык симптомдору: дем алуунун кыйындашы, жумуртка өндүрүшүнүн азайышы, бүткүл денедеги органдарга сероздук кан куюлуу жана өлүмдүн өтө жогорку деңгээли.

(2) Этиологиялык мүнөздөмөлөр

Ар түрдүү антигендүүлүгү боюнча: 3 серотипке бөлүнөт: А, В, С. А түрү ар кандай жаныбарларды жугузушу мүмкүн, ал эми куш тумоосу А тибине кирет.

ГА 1-16 түргө, НА 1-10 түргө бөлүнөт. HA жана NA ортосунда кайчылаш коргоо жок.

Канаттуулардын тумоосу менен тооктун Ньюкасл оорусун айырмалоо үчүн канаттуулардын тумоосунун вирусу жылкылардын жана койдун эритроциттерине агглютинацияланышы мүмкүн, ал эми тооктун Ньюкасл оорусу мүмкүн эмес.

(3) Вирустардын көбөйүшү

Канаттуулар тумоосунун вирустары тоок эмбриондорунда өсө алат, ошондуктан вирустарды 9-11 күндүк тоок эмбриондорун аллантодук инокуляциялоо жолу менен бөлүп алууга жана өткөрүп берүүгө болот.

(4) Каршылык

Грипптин вирустары ысыкка сезгич келет

56℃~30 мүнөт

жогорку температура 60℃~10 мүнөт Активдүүлүктү жоготуу

65 ~ 70 ℃, бир нече мүнөт

-10℃ ~ бир нече айдан бир жылга чейин жашайт

-70℃~узак убакытка чейин жугуштуулугун сактайт

Төмөн температура (глицерин коргоо）4℃~30дан 50 күнгө чейин (заң менен)

20℃~7 күн (заңда), 18 күн (түкүндө)

Тоңдурулган канаттуулардын эти жана жилик чучугу 10 ай жашай алат.

Инактивациялоо: формальдегид, галоген, перасеттик кислота, йод ж.б.

2. Эпидемиологиялык мүнөздөмөлөрү

(1) сезгич жаныбарлар

Табигый чөйрөдө эң көп жуккан үндүк, тоок, өрдөк, каз жана башка канаттуулардын түрлөрү (H9N2)

(2) Инфекциянын булагы

Оорулуу канаттуулар жана айыгып кеткен канаттуулар шаймандарды, жемди, ичүүчү сууну ж.б. заттарды заңы, секрециясы ж.б.у.с.

(3) Инциденттин үлгүсү

H5N1 түрү контакт аркылуу жугат. Оору тооктун бир жеринде башталып, 1-3 күндө жанындагы канаттууларга жайылып, 5-7 күндө бүт үйүргө жугат. 5-7 күн ичинде иммундук эмес тооктордун өлүмүнүн деңгээли 90% ~ 100% түзөт.